Kennisrotonde

Een leerkracht vroeg zich af hoe zijn basisschool zo effectief mogelijk woordenschat kan aanbieden aan leerlingen vanaf groep 4. Antwoordspecialist Hanneke Smit-Toet en kennismakelaar Merel Wolf, PhD zochten uit wat uit onderzoek bekend is hierover. Een rijke taal- en woordenomgeving ondersteunt de ontwikkeling van de woordenschat en woordkennis van leerlingen. Een schoolbibliotheek inrichten draagt daar al aan bij. Verder kan de school een talige omgeving creëren door vakoverstijgend woordenschatonderwijs aan te bieden door dit te integreren in alle schoolvakken. Een effectieve manier om expliciet woordenschatonderwijs vorm te geven, is het viertaktmodel. Dat model onderscheidt vier fasen, te weten kennismaking met het nieuwe woord, betekenis geven, herhalen en controleren. Voor elk van deze fasen zijn effectieve didactische principes en werkvormen bekend, die in het uitgebreide antwoord worden beschreven. Meer weten? Bekijk hier het volledige antwoord, onderbouwd met kennis uit onderzoek: 💡 https://lnkd.in/gtDB2zHu Nog meer informatie over het vergroten van de woordenschat vind je op de nieuwe themapagina woordenschat van Onderwijskennis.nl: https://lnkd.in/gnhhUgWm #onderwijsonderzoek #woordenschat #po

Wat zijn effectieve communicatiemethoden om ouders in kwetsbare situaties van leerlingen in het speciaal onderwijs bij school te betrekken? Een orthopedagoog vroeg zich af welke adviezen hierover uit onderzoek naar voren komen. Antwoordspecialist Jolene Van der Kaap-Deeder ging met deze vraag aan de slag. Jolene: “Het is een belangrijke vraag, omdat deze ouders voor meer uitdagingen staan: taalbarrières, cognitieve beperkingen, cultuurverschillen en onbekendheid met het Nederlandse schoolsysteem, om er maar een paar te noemen. Dit kan er allemaal voor zorgen dat sommige ouders de informatie niet goed begrijpen of anders interpreteren dan bedoeld." In hun communicatiemethoden kunnen scholen ouderbetrokkenheid bevorderen door aandacht te besteden aan drie psychologische behoeften van de ouder: een gevoel van autonomie, verbondenheid en competentie. Hoe je dat doet, vertelt Jolene in dit interview: https://lnkd.in/g22YPJBn #onderwijsonderzoek #ouderbetrokkenheid #sbo

Getalbegrip is het vermogen om de waarde van getallen en hun onderlinge relaties te doorgronden. Het vormt de basis voor het begrijpen van meer complexe wiskundige concepten. Een leerkracht/rekencoördinator merkte dat leerlingen in de bovenbouw moeite hebben met getalbegrip. Ze vroeg zich af hoe ze het getalbegrip van deze leerlingen kan bevorderen. Antwoordspecialist Aafke Victoor en kennismakelaar Eveline Schoevers zochten uit wat uit onderzoek bekend is en consulteerden hiertoe Vincent Jonker (expertisepunt rekenen-wiskunde).   Deze effectieve aanpakken kun je als leerkracht inzetten om getalbegrip van leerlingen in de bovenbouw van het basisonderwijs te bevorderen: ️👉 Gebruik concreet materiaal bij uitleg en oefenen van (nieuwe) rekeninhoud. ️👉 Benadruk aspecten van getalbegrip in de communicatie met leerlingen en tijdens instructie. ️️👉 Laat leerlingen hun (denk)handelingen verwoorden. ️👉 Sluit aan bij hun voorkennis. ️️👉 Bied de rekeninhoud aan in betekenisvolle contexten.   Meer weten? Bekijk hier het volledige antwoord, onderbouwd met kennis uit onderzoek: https://lnkd.in/eEEbeyT4 Wil je je hier nog verder in verdiepen? Kijk dan op de pagina Rekenen-wiskunde van 10-14 jaar op Onderwijskennis:  https://lnkd.in/eevzG_Wq   #onderwijsonderzoek #getalbegrip #po

De meerderheid van de vo-docenten vindt het aantal toetsen te hoog. Toch denken de meesten dat het onderwijs niet zonder kan. Een docent vroeg zich af wat het effect is van het aantal toetsen op de ervaren toetsdruk van middelbare scholieren. Antwoordspecialist Surya Carrilho en kennismakelaar Sjerp Van Der Ploeg zochten uit wat hierover uit onderzoek bekend is. Het schaarse onderzoek naar toetsfrequentie in het voortgezet onderwijs laat geen verband zien tussen het aantal toetsen en de ervaren stress of toetsangst. Op scholen die minimaal één keer per maand toetsen, ervaren de leerlingen evenveel toetsdruk als op scholen die minder dan die ene keer per maand toetsen. Andere factoren spelen een grotere rol in de ervaren toetsdruk, zoals geslacht en migratieachtergrond. Ook zijn er schoolkenmerken die deze druk kunnen versterken of verlagen. Zo ervaren leerlingen meer druk op scholen waar excelleren centraal staat. Of als docenten constant benadrukken dat cijfers zwaar meetellen en dat de leerlingen heel hard moeten leren omdat het anders niet goedkomt. Meer weten? Bekijk hier het volledige antwoord, onderbouwd met kennis uit onderzoek: 💡 https://lnkd.in/eumUU5iH #onderwijsonderzoek #toetsdruk #vo

Wie meer onderwijs op maat mogelijk wil maken, stuit al snel op het bezwaar dat studenten of leerlingen dan geen vaste klas of groep meer hebben. Sanne Burggraaff-Rengelink, afdelingsmanager van de dienst Onderwijs van het MBO College Hilversum, merkte dat de meningen over de praktische uitvoering van onderwijs op maat verdeeld waren. Sanne: “De ene collega reageerde met: prima, dat onderwijs op maat. Bij ons hebben studenten een wisselend rooster, zodat ze kunnen kiezen. Terwijl anderen zeiden: nee, bij ons zitten studenten in een vaste groep. Dat geeft veiligheid en is beter voor hun resultaten.” Om de verschillende meningen beter te begrijpen en te horen wat hierover in wetenschappelijk onderzoek wordt gezegd, vroeg zij aan de Kennisrotonde of een wisselende groepssamenstelling een negatief effect heeft op de sociale veiligheid in mbo-klassen. Sanne: “Het antwoord heeft ons echt geholpen. We kunnen nu verwijzen naar de literatuur: het is belangrijk te weten dat een wisselende groepssamenstelling niet slecht hoeft te zijn, zolang aan een aantal randvoorwaarden voldaan wordt: je veilig voelen, een goede leercultuur en een goede relatie met de docent bijvoorbeeld. Sterker nog: als aan die randvoorwaarden voldaan wordt, kan het wisselen van groep juist bevorderlijk zijn voor de leerprestaties.” Lees het hele interview met Sanne en het uitgebreide antwoord op haar vraag 👉 https://lnkd.in/dxNTCjR4 #onderwijsonderzoek #groepssamenstelling #mbo

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat overbeschermend opvoeden duidelijk samenhangt met zowel internaliserend als externaliserend probleemgedrag, ongeacht de leeftijd van het kind. Dat kan zich uiten in faalangstig en teruggetrokken gedrag, maar ook in pesten en agressie. Dat concludeerde kennismakelaar Marianne Hooijsma, die op zoek ging naar kennis over ‘curling-ouders’ en het effect van hun opvoedstijl op hun kinderen. Een leerkracht had hierover een vraag gesteld aan de Kennisrotonde. Marianne: “Let wel, we kunnen hierin geen heldere oorzaak-gevolg-relatie aangeven. Het overbeschermen kan oorzaak zijn van dat gedrag, maar het is er soms ook het gevolg van. Wat wel eenduidig is aangetoond: als kinderen op jonge leeftijd sociaal teruggetrokken zijn en overbeschermend worden opgevoed, is de kans groot dat ze dat sociaal teruggetrokken gedrag blijven vertonen. Het overbeschermend opvoeden is dan waarschijnlijk de oorzaak van de continuering van dat gedrag.” Een andere nuance die Marianne wil maken is dat opvoeding niet een stabiel gegeven is: “Opvoeding is een dynamisch iets. Het kan per dag en zelfs per moment verschillen of je overbeschermend bezig bent. Het gaat erom dat ouders zich bewust worden van de mate waarin ze dat doen en zich afvragen of ze doen wat het beste is voor hun kind. Wat voor deze leerkracht nu fijn is, is dat ze met ons antwoord in de hand het gesprek met ouders aan kan gaan.” Lees het hele interview met Marianne en het uitgebreide antwoord op de vraag: https://lnkd.in/edsdT6NJ #onderwijsonderzoek #overbescherming #po

Wat kan een school doen om het leesgedrag van bovenbouwleerlingen havo/vwo positief te beïnvloeden? Dat lees je hieronder in onze nieuwe Kennisrotonde-strip. Meer weten over dit onderwerp? Bekijk hier het volledige antwoord, onderbouwd met kennis uit onderzoek: https://lnkd.in/eV63-eWX Naast het beantwoorden van vragen van onderwijsprofessionals met een op onderzoek gebaseerd antwoord, zijn we bij de Kennisrotonde altijd op zoek naar manieren om de kennis uit deze antwoorden onder een zo breed mogelijk publiek onder de aandacht te brengen. Dat doen we nu ook in deze pilot met strips. We zijn benieuwd wat jij van deze communicatievorm vindt! Wil je meer posts van de Kennisrotonde in je tijdlijn zien?  ➨ volg ons en klik dan op onze profielpagina rechtsboven op de 🔔 #onderwijsonderzoek #leesgedrag #vo

“De kracht van thematisch werken is dat je over langere tijd aan hetzelfde thema werkt. Daardoor heb je op een hele natuurlijke wijze het effect dat leerlingen een woord meerdere keren zien in verschillende contexten, in woordnetwerken dus”, aldus Martine Gijsel tijdens ons webinar Woordenschatonderwijs op de basisschool op 23 mei. Martine is senior onderzoeker bij Expertisecentrum Nederlands en kennismakelaar bij de Kennisrotonde. In het webinar vertelden Martine en haar collega Nicole Swart hoe je als leraar op een effectieve manier de woordenschat van je leerlingen kunt vergroten. Zo gingen ze in op rijke teksten, het verschil tussen expliciet en impliciet woordleren, het monitoren van de woordenschatontwikkeling en het stimuleren van diepe woordkennis. Martine: “Je moet als leerkracht keuzes maken: in welke woorden stop je energie om ook dat hele woordnetwerk eromheen te activeren en die diepe woordkennis aan te leren? En welke woorden neem je meer in de slipstream mee en leg je alleen even kort uit. Daar moet je als leerkracht de balans in vinden.” Webinar gemist? Kijk dan de opname hier terug: https://lnkd.in/eRGpDaex

Executieve functies – en dan vooral werkgeheugen – zijn positief gerelateerd aan taal- en rekenprestaties. Hierdoor bestaat er een grote interesse in directe en indirecte manieren om deze functies te trainen. Een directeur van een basisschool vroeg zich af of er wetenschappelijk bewijs is dat het trainen van executieve functies op de lange termijn ook leerwinst oplevert. Kennismakelaars Jeroen S. Rozendaal en José Mulder zochten uit wat uit onderzoek bekend is.   Door executieve functies te trainen, gaan leerlingen beter presteren op taken die lijken op de getrainde taken. Effecten op taken die niet lijken op de getrainde taken blijven echter uit. Er zijn dan ook geen (duurzame) effecten gevonden van dergelijke trainingen op de taal- en rekenprestaties van basisschoolleerlingen. Het is aan te bevelen om leerlingen op andere wijzen te ondersteunen bij het leren dan via training van executieve functies.   Meer weten? Bekijk hier het volledige antwoord, onderbouwd met kennis uit onderzoek: 💡  https://lnkd.in/eT_4x-Sf   #onderwijsonderzoek #executievefuncties #po

Kom jij ons team versterken? Als senior kennismakelaar heb je een belangrijke rol in het vindbaar en toegankelijk maken van onderwijsonderzoek, zodat professionals uit de praktijk en het beleid deze kennis kunnen gebruiken. Bekijk de vacature hier: https://lnkd.in/eNAfjJ_H #onderwijsonderzoek #vacature #NRO